İçerik
- Sovyet Devletinin Kökenleri ve Evrimi
- Komünist Liderler
- 1989 Devrimleri ve Sovyetler Birliği'nin Yıkılışı
1991 Noel Günü'nde Sovyet bayrağı, Moskova'daki Kremlin'e son kez uçtu. Sovyet cumhuriyetlerinin temsilcileri (Ukrayna, Gürcistan, Belarus, Ermenistan, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova, Türkmenistan, Tacikistan ve Özbekistan), artık Sovyetler Birliği'nin bir parçası olmayacağını açıklamıştı. Bunun yerine, Bağımsız Devletler Topluluğu'nu kuracaklarını açıkladılar. Üç Baltık cumhuriyetinin (Letonya, Litvanya ve Estonya) SSCB'den bağımsızlıklarını ilan ettikleri için, 15 cumhuriyetinden yalnızca biri olan Kazakistan kaldı. Bir zamanların güçlü Sovyetler Birliği, Sovyet Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov'un altı yıl boyunca SSCB'nin lideri olarak uyguladığı çok sayıda radikal reformlar nedeniyle düştü. Ancak Gorbaçov, ulusunun dağılmasında hayal kırıklığına uğradı ve 25 Aralık'ta görevinden istifa etti. Bu, dünya tarihinde uzun, dehşet verici ve bazen de kanlı bir dönemin barışçıl bir sonuydu.
Sovyet Devletinin Kökenleri ve Evrimi
1917'de devrimci Bolşevikler Rus çarını devirdi ve dört sosyalist cumhuriyet kuruldu. 1922'de Rusya, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'ni kurmak için çok uzak cumhuriyetlerine katıldı. Bu Sovyet devletinin ilk lideri Marksist devrimci Vladimir Lenin'di.
Biliyor musun? 1988'de Time dergisi, Mihail Gorbaçov'u Soğuk Savaş'ı bitirmeye yönelik çalışmaları için “Yılın Adamı” seçti. Ertesi yıl, ona “On yılın Adamı” adını verdi. 1990'da Gorbaçov, Nobel Barış Ödülü'nü kazandı.
Sovyetler Birliği'nin “gerçek bir demokrasi topluluğu” olması gerekiyordu, ancak birçok yönden, ondan önceki çarist otokrasisinden daha az baskıcı değildi. Her Rus vatandaşının sadakatini talep eden tek bir partinin Komünist Partisi tarafından yönetildi. 1924'ten sonra, diktatör Joseph Stalin iktidara geldiğinde, devlet, tüm sınai faaliyetleri yöneten ve kolektif çiftlikler kurarak ekonomi üzerinde totaliter bir kontrol uyguladı. Aynı zamanda siyasi ve sosyal yaşamın her yönünü kontrol etti. Stalin'in politikalarına karşı çıkan insanlar tutuklandı ve çalışma kamplarına gönderildi ya da idam edildi.
Stalin'in 1953'teki ölümünden sonra Sovyet liderleri acımasız politikalarını kınadı, ancak Topluluk Partisinin gücünü korudu. Özellikle Batı güçleriyle Soğuk Savaş’a odaklandılar, anti-komünizmi bastırmak ve Doğu Avrupa’daki hegemonyasını genişletmek için askeri güç uygularken ABD’yle maliyetli ve yıkıcı bir “silah yarışına” katıldılar.
Komünist Liderler
İkinci reform grubu perestroyka veya ekonomik yeniden yapılanma olarak biliniyordu. Sovyet ekonomisini canlandırmanın en iyi yolu, Gorbaçev’in hükümetin buna karşı tutumunu gevşetmek olduğunu söyledi. Özel inisiyatifin yeniliğe yol açacağına inandığı için, bireylerin ve kooperatiflerin 1920'lerden bu yana ilk kez iş sahibi olmalarına izin verildi. İşçilere daha iyi ücretler ve koşullar için grev hakkı verildi. Gorbaçov ayrıca Sovyet işletmelerine yabancı yatırımları teşvik etti.
Bununla birlikte, bu reformların meyve vermesi yavaş olmuştur. Perestroyka, Sovyet devletini ayakta tutan “komuta ekonomisini” torpido haline getirmişti, ancak piyasa ekonomisinin olgunlaşması zaman aldı. (Veda konuşmasında, Gorbaçov sorunu şöyle özetledi: “Eski sistem yenisinin çalışmaya başlamadan önce çöktü.”) Kısıtlı mallar için rasyon, kıtlık ve sınırsız sıralama, Gorbaçov’un politikalarının tek sonucu gibi görünüyordu. Sonuç olarak, insanlar hükümeti ile daha da sinirli hale geldi.
1989 Devrimleri ve Sovyetler Birliği'nin Yıkılışı
Gorbaçov daha iyi bir Sovyet ekonomisinin dünyanın geri kalanıyla, özellikle ABD ile daha iyi ilişkilere bağlı olduğuna inanıyordu. Cumhurbaşkanı Reagan SSCB'ye “Evil İmparatorluğu” diyor ve muazzam bir askeri birikim başlattıysa bile, Gorbachev silah yarışından vazgeçme sözü verdi. 1979’dan beri savaşa girdikleri Afganistan’dan Sovyet birlikleri çekeceğini açıkladı ve Doğu Avrupa’nın Varşova Paktı ülkelerindeki Sovyet askeri varlığını azalttı.
Bu müdahalede bulunma politikasının Sovyetler Birliği için önemli sonuçları vardı, ancak önce Doğu Avrupa ittifaklarının Gorbaçov’un söylediği gibi “birkaç ay içinde kuru bir tuzlu kraker gibi parçalanmasına” neden oldu. Dayanışma hareketindeki Komünist olmayan sendikacıların Komünist hükümetle büyük başarı elde ettikleri daha özgür seçimler için pazarlık ettikleri Polonya. Bu da Doğu Avrupa’da barışçıl devrimlere yol açtı. Berlin Duvarı Kasım ayında yıkıldı; Aynı ay, Çekoslovakya'daki “kadife devrim”, o ülkenin Komünist hükümetini devirdi. (Ancak Aralık ayında şiddet uygulandı: Ateş etme ekibi Romanya’nın Komünist diktatörü Nicolae Ceaucescu ve karısını idam etti.)
Bu ihtimal atmosferi yakında Sovyetler Birliği'ni sardı. Kötü ekonomi ile ilgili hayal kırıklığı, Gorbaçov’un, Sovyet uydularına uygulanan cumhuriyetlere, SSCB’nin saçaklarındaki bir dizi bağımsızlık hareketine ilham vermek için uygulamalı yaklaşımlarıyla birleşti. Birer birer Baltık devletleri (Estonya, Litvanya ve Letonya) Moskova'dan bağımsızlıklarını ilan ettiler. Ardından, Aralık ayı başlarında, Belarus Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu ve Ukrayna SSCB'den ayrıldı ve Bağımsız Devletler Topluluğu'nu kurdu. Haftalar sonra, kalan dokuz cumhuriyetten sekizi izledi. (Gürcistan iki yıl sonra katıldı.) Sonunda, güçlü Sovyetler Birliği düştü.
