İçerik

• Oslo Anlaşmalarının Başlangıcı
• Camp David Anlaşmaları
• Oslo Müzakereleri
• İsrail ve FKÖ
• Oslo II
• Oslo Anlaşması Sonrası
• Kaynaklar

Oslo Anlaşmaları, Orta Doğu'da barış arayışında önemli bir andı. Aslında İsrail hükümeti tarafından imzalanan ve Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) önderliğinin imzaladığı iki ayrı anlaşmalar seti, 1964 yılında Oslo Anlaşması’nın bulunduğu bölgede bir Filistin devleti oluşturmak üzere kurulan militan örgüt, 1993'te (Oslo I) ve Taba'da (Mısır), 1995'te (Oslo II). Görüşmelerde hazırlanan hükümler bugün yürürlükte kalırken, iki taraf arasındaki ilişki çatışmalarla daralmaya devam ediyor.

Her ne kadar Oslo Anlaşmaları, FKÖ'nün İsrail devletini resmen tanımaya karar vermesine ve sırayla İsrail’in dikkate alınmasına rağmen, Filistinlilerin Gazze’de ve Batı Şeria’da (İşgal Edilen Bölgeler) bir miktar sınırlı öz-yönetim biçimine izin vermelerinde kayda değer Başlangıçta onlarca yıl süren çatışmaya son verecek olan iki taraf arasında resmi bir barış anlaşmasının onaylanmasına yönelik bir atlama taşı olarak görülüyorlardı.

Bununla birlikte, Oslo Anlaşmaları henüz kalıcı bir barışa yol açmadı ve genel etkileri tartışma için kaldı.

Oslo Anlaşmalarının Başlangıcı

İsrail ve FKÖ arasında en sonunda Oslo Anlaşmalarına yol açan müzakereler gizlice, Oslo, Norveç'te 1993 yılında başladı.

İki taraf da tartışma yaratma korkusuyla görüşmelerdeki varlığını açık bir şekilde kabul etmek istemedi. Pek çok İsrailli, FKÖ'nü terör örgütü olarak nitelendirdi ve bu nedenle görüşmeleri ülkenin teröristlerle müzakere etme yasağını ihlal ettiği şeklinde görecekti.

Bu arada FKÖ, başlangıçtan itibaren İsrail’in meşruiyetini resmen tanımıyordu ve destekçileri, Yahudi devletinin başlangıçsız olarak var olma hakkının resmi bir kabulü olarak görecekti.

Camp David Anlaşmaları

Her iki taraftan liderler, ABD ve diğer dünya güçlerinin emriyle uzun süreli barışı sürdürme yolunda ilerlemeye çalıştı ve Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat ve İsrail Başbakanı tarafından imzalanan Kamp David Anlaşması üzerine inşa etmeyi umut ederek Norveç'e geldiler. Menachem Eylül 1978'de başlar.

Camp David Accords, “Ortadoğu'da Barış için Çerçeve” olarak adlandırılan ve Mısır ile İsrail arasındaki kaynayan çatışmanın sona ermesini sağladı.

Ayrıca Gazze olarak bilinen bölgede ve Ürdün Nehri'nin Batı Şeria'sında bir Filistin Devletinin kurulmasını istediler. Ancak Filistinliler, ABD Başkanı Jimmy Carter’ın ülkesinde yapılan görüşmelerde temsil edilmediğinden, ortaya çıkan anlaşma Birleşmiş Milletler tarafından resmen kabul edilmedi.

Oslo Müzakereleri

FKÖ ve İsrail hükümetinin temsilcileri 15 yıl sonra Norveç’e ulaştığında, Camp David Anlaşmaları en son müzakerelerin hem bir modeli hem de başlangıç ​​noktası görevi gördü; buradaki nihai amaç, bağımsız bir kurumun oluşturulması için bir çerçeve oluşturmaktı. Filistin devleti.

Bu önemli görüşmeler için masaya oturmuş, FKÖ başkanı Yassir Arafat, eski İsrail başbakanı Şimon Peres, İsrail başbakanı Yitzhak Rabin ve Norveç dışişleri bakanı Jan Egeland da dahil olmak üzere kayda değer liderlerdi. Norveçliler iki taraf arasında aracı olarak etkin bir şekilde görev yaptılar.

İsrail ve FKÖ

Ancak, her iki taraf da müzakerelere başlamadan önce, her birinin diğerinin meşruiyetini tanıyan çok küçük olmayan bir meselesi vardı.

Gerçekten de, Oslo I'in resmi imzasından sadece birkaç gün önce, her iki taraf da, FKÖ'nün İsrail devletini tanımayı kabul ettiği “Karşılıklı Tanıma Mektubu” nu imzaladı (bu anlaşmadan önce ülkeyi ihlal eden olarak gördüler 1948'deki kuruluşundan bu yana uluslararası hukuk) ve İsrailliler, FKÖ'nün “Filistin halkının temsilcisi” rolünü kabul ettiler.

“Karşılıklı Tanıma Mektubu” na ek olarak Oslo, Filistin Yasama Konseyini (esasen serbestçe seçilmiş bir parlamento) kuran ve kademeli olarak geri çekilme için parametreleri belirleyen “Geçici Özerklik Düzenlemeleri Hakkında İlkeler Beyanı” nı kurdum. Beş yıl boyunca Gazze'den İsrail kuvvetleri.

Oslo II

Oslo Ben ayrıca, II. Kudüs kentinin gelecekteki yönetişiminin tartışılmasını (her iki taraf da kendi başkentleri olarak iddia eder) yanı sıra sınırlar, güvenlikle ilgili tartışmaları da içerecek olan Oslo II olarak bilinen takip anlaşması için gündemi belirledim. ve eğer varsa, Batı Şeria'daki İsrailli yerleşimcilerin hakları.

Filistin Otoritesi liderliği için serbest seçimler için bir protokol de kuruldu.

İki yıl sonra imzalanan Oslo II, Gazze ve Batı Şeria’yı yöneten Filistin Otoritesine, bölgedeki iki taraf arasında. Anlaşmanın bir parçası olarak, örneğin, her iki tarafın da diğer tarafa şiddet ya da çatışma başlatması yasaklandı.

İsrail ayrıca, İsrail'de çalışan ancak İşgal Edilen Bölgelerde yaşayan Filistinlilerden vergi toplayarak, geliri Filistin Otoritesine dağıtıyor. İsrail ayrıca Gazze ve Batı Şeria'ya giren ve çıkan mal ve hizmet ticaretini denetler.

Oslo Anlaşması Sonrası

Ne yazık ki, Oslo Anlaşmalarının onaylanmasından elde edilen herhangi bir ivme kısa sürdü.

1998'de Filistinli yetkililer İsrail’i Gazze ve Hebron’un Oslo Anlaşması’ndan çektiği birliği geri almalarını takip etmemekle suçladılar. Ve, Batı Şeria'daki yerleşim inşaatını ilk başta yavaşlattıktan sonra, ABD'nin isteği üzerine, bölgedeki yeni İsrail konutlarının inşası 2019'ların başlarında tekrar ciddi şekilde başladı.

Tersine, Anlaşma eleştirmenleri, İsrail vatandaşlarına yönelik Filistin şiddetinin, Filistin Otoritesinin artan gücüyle çakışarak, sonrasında arttığını söyledi. Bu eleştirmenler Filistin Otoritesinin Gazze ve Batı Şeria’yı yeterince polislik edemediğini ve şüpheli teröristleri tespit edip kovuşturmadığını hissediyordu.

Fonu oluşturan bu anlaşmazlıklar ile, her iki tarafın müzakerecileri, kapsamlı bir barış anlaşmasıyla Oslo Anlaşmalarını takip etme umuduyla bir kez daha Camp David'de toplandı.

Ancak, ABD’nin müzakerelerde kilit bir rol oynamasıyla, müzakereler kısa bir süre sonra çöktü, Amerikan liderliğindeki yaklaşan değişiklikler nedeniyle daha da karmaşıklaştı (Başkan Bill Clinton’ın ikinci terimi sona erecek ve yerini George W. Bush’un Ocak 2019).

Eylül 2019’da Filistinli militanlar, Başbakan olarak hem Yahudilere hem de Müslümanlar için kutsal olan Tapınak Dağı’nı ziyaret eden Şaron’dan sonra İsraillilere yönelik şiddetin artması için “İkinci İntifada” ilan ettiler.

Her iki taraftaki şiddet dönemi kalıcı barışı ümitlendirdi ve İsrailliler ve Filistinliler o zamandan beri önemli görüşmeler yapmadılar.

Her ne kadar Oslo Anlaşmalarının bazı hükümleri yürürlükte kalsa da, Filistin Otoritesinin Gazze ve Batı Şeria’daki hükümlerdeki yönetişimdeki rolü uzun zamandan beri terk edilmiştir.

Kaynaklar

Oslo Anlaşması. Tarihçi Ofisi. Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı.
Oslo Hızlı Gerçekler Anlaşıyor. CNN.com.
Parçalanmış Barış Düşleri: Oslo Yolu. PBS.org.
Oslo Anlaşması. Küresel Politika Forumu.