İçerik

• Slobodan Miloseviç
• Radovan Karadzic
• BOSNA'DA KONTROL İÇİN MÜCADELE
• SREBRENİ MASSACRE
• ULUSLARARASI YANIT
• BOSNA HAYATI

Nisan 1992’de, Yugoslavya Cumhuriyeti Bosna Hersek hükümeti, Yugoslavya’dan bağımsızlığını ilan etti. Önümüzdeki birkaç yıl boyunca, Sırp hakim Yugoslav ordusunun desteğiyle Bosnalı Sırp kuvvetleri, Boşnak (Bosnalı Müslüman) ve Hırvat sivillere yönelik ağır suçlar işleyerek, 100.000 kişinin (% 80'i Boşnak) ölümüne neden oldu. 1995.

Slobodan Miloseviç

II. Dünya Savaşı'nın ardından, Bosna Hersek, Sırbistan, Karadağ, Hırvatistan, Slovenya ve Makedonya'nın Balkan devletleri Federal Halk Yugoslavya Cumhuriyeti'nin bir parçası oldu. 1980 yılında uzun süredir devam eden Yugoslav lideri Josip Broz Tito'nun ölümünden sonra, farklı Yugoslav cumhuriyetleri arasında artan milliyetçilik, birliklerini bölmekle tehdit etti.

Bu süreç 1980'lerin ortalarından sonra Bosna ve Hırvatistan'daki Sırplar ile Hırvat, Boşnak ve Arnavut komşuları arasındaki hoşnutsuzluğun artmasına yardımcı olan Sırp lider Slobodan Miloseviç'in yükselişiyle yoğunlaştı. 1991 yılında Slovenya, Hırvatistan ve Makedonya bağımsızlıklarını ilan ettiler.

Bunu takiben Hırvatistan’daki savaş sırasında Sırpların egemen olduğu Yugoslav ordusu, Sırp ayrılıkçılarını orada Hırvat kuvvetleriyle vahşi çatışmalarda destekledi.

Radovan Karadzic

Bosna'da Müslümanlar en büyük tek nüfus grubunu 1971 yılına kadar temsil ediyorlardı. Gelecek yirmi yılda daha fazla Sırp ve Hırvat göç etti ve 1991 nüfus sayımında Bosna’nın 4 milyonluk nüfusu yüzde 44 Boşnak, yüzde 31 Sırp ve yüzde 17 Hırvat oldu.

1990'ların sonunda yapılan seçimler, Boşnak Aliya Izetbegoviç başkanlığındaki ve üç etnik kökeni temsil eden (nüfuslarına kabaca orantılı olarak) partiler arasında bölünmüş bir koalisyon hükümetiyle sonuçlandı.

Ülke içinde ve dışında gerginlikler yaşanırken, Bosnalı Sırp lider Radovan Karadziç ve Sırp Demokrat Partisi hükümetten çekildi ve kendi "Sırp Ulusal Meclisi" ni kurdu. Sırp nüfuslu pek çok bölge), Cumhurbaşkanı İzetbegoviç Bosna’nın bağımsızlığını ilan etti.

BOSNA'DA KONTROL İÇİN MÜCADELE

Bosna’nın bağımsızlık arayışında olmaktan çok, Bosnalı Sırplar, Sırp ayrılıkçıların uzun zamandır öngördüğü "Büyük Sırbistan" ın Balkanlar’ındaki egemen bir Sırp devletinin parçası olmak istediler.

Mayıs 1992’nin başlarında, ABD ve Avrupa Topluluğunun (Avrupa Birliği’nin öncüsü) Bosna’nın bağımsızlığını tanımasından iki gün sonra, Bosnalı Sırp Miloseviç’in desteğiyle güçleşti ve Sırp egemen Yugoslav ordusu Bosna’nın bombardımanı ile saldırıya başladı başkent Saraybosna.

Zvornik, Foça ve Visegrad da dahil olmak üzere doğu Bosna 'daki Bosnalıların egemen olduğu kasabalara saldırdılar ve Bosnalı sivilleri bölgeden zorla kovup daha sonraları "etnik temizlik" olarak nitelendirdikleri vahşi bir süreçte (Etnik temizlik, soykırımdan öncelikli hedefi olarak farklılaştı.) Bir grup insanın coğrafi bir bölgeden çıkarılması ve bu grubun fiili fiziksel yıkımı olmasa da, aynı yöntem cinayet, tecavüz, işkence ve zorla yer değiştirme de dahil olmak üzere kullanılmasa da.)

Bosnalı hükümet güçleri, bazen Hırvat ordusunun da yardımıyla bölgeyi korumaya çalışsa da, Bosnalı Sırp güçleri 1993 yılının sonuna kadar ülkenin neredeyse dörtte üçünün kontrolünü elinde tutuyordu ve Karadziç’in partisi kendi cumhuriyetlerine kendi Sırp Cumhuriyeti’ni kurdular. Doğu. Bosnalı Hırvatların çoğu ülkeyi terk ederken, önemli bir Boşnak nüfusu sadece küçük şehirlerde kaldı.

Hırvat-Boşnak federasyonu ve Bosnalı Sırplar arasındaki bazı barış önerileri, Sırplar herhangi bir bölgeden vazgeçmeyi reddettiği zaman başarısız oldu. Birleşmiş Milletler Bosna'daki çatışmaya müdahale etmeyi reddetti, ancak Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin öncülüğünü yaptığı bir kampanya, yerlerinden edilmiş, yetersiz beslenen ve yaralanan mağdurlara insani yardım sağladı.

SREBRENİ MASSACRE

1995 yazına gelindiğinde, doğu Bosna’daki Srebrenica, Zepa ve Gorazde’deki üç kasaba Bosna hükümetinin kontrolü altında kaldı. İngiltere1993 yılında, bu barınma yerlerinin uluslararası barışı koruma güçleri tarafından silahsızlandırılıp korunacaklarını “güvenli şehirler” olarak ilan etmişti.

Ancak 11 Temmuz 1995'te Bosnalı Sırp kuvvetleri Srebrenica'da ilerleyerek orada görev yapan Hollandalı barışı koruma kuvvetlerinin bir taburunu bastı. Sırp kuvvetleri daha sonra Srebrenica'daki Boşnak sivilleri ayırdı, kadınları ve kızları otobüslere bindirdi ve onları Boşnakların ellerine aldı.

Kadınların bir kısmı tecavüze uğradı veya cinsel tacize uğradı, geride kalan erkekler ve çocuklar derhal öldürüldü veya toplu ölüm bölgelerine gönderildi. Sırp kuvvetleri tarafından Srebrenica'da öldürülen Boşnakların tahminleri yaklaşık 7.000 ila 8.000 arasında.

Bosnalı Sırp kuvvetleri aynı ay Zepa'yı yakalayıp kalabalık bir Saraybosna pazarında bomba patlattıktan sonra, uluslararası toplum devam eden ihtilaf ve giderek artan sivil ölümüne karşı daha sert tepki vermeye başladı.

Ağustos 1995’te, Sırpların ABD’nin ültimatomuna uymayı reddetmesinden sonra, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) Bosnalı Sırp makamlarının üç haftalık bombalama eylemi ve kara saldırısı için Bosnalı ve Hırvat kuvvetleriyle çabalarına katıldı.

Sırbistan’ın ekonomisi ABD ticaret yaptırımları ve Bosna’da üç yıl süren savaşın ardından saldırı altında olan askeri güçleri tarafından sakat kalırken, Miloseviç o Ekim müzakerelerine katılmayı kabul etti. ABD destekli, Kasım 1995’te Dayton, Ohio’da yapılan barış görüşmelerinde (İzetbegoviç, Miloseviç ve Hırvatistan Cumhurbaşkanı Franjo Tudjman’ı içeren), Hırvat-Boşnak federasyonu ile Sırp cumhuriyeti arasında bölünmüş federal bir Bosna’nın yaratılmasıyla sonuçlandı.

ULUSLARARASI YANIT

Uluslararası toplum, Bosna’da Boşnaklara ve Hırvatlara karşı işlenen sistematik vahşilerin meydana gelmesini engellemek için çok az şey yapmış olsa da, kendilerini işleyenlere karşı aktif olarak adalet arayışı içindeydi.

Mayıs 1993’te, ABD Güvenlik Konseyi, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesini Lahey’de (Hollanda) kurdu. Nürnberg Duruşmalarından bu yana 1945-46'da açılan ilk uluslararası mahkeme ve diğer savaş suçları arasında soykırım davası açan ilk mahkemeydi.

Radovan Karaciç ve Bosnalı Sırp askeri komutanı General Ratko Mladiç, ICTY tarafından soykırım ve insanlığa karşı diğer suçlardan suçlananlar arasındaydı.

ICTY nihayetinde eski Yugoslavya'da çatışma sırasında işlenen 161 kişiyi suçlayacaktı. Mahkeme huzuruna 2019 yılında soykırım suçlamaları, insanlığa karşı suçlar ve savaş suçlarıyla ilgili olarak getirilen Miloseviç, savunma avukatı olarak görev yaptı; kötü sağlığı, 2019'daki hapishane hücresinde ölü bulunana kadar duruşmada uzun gecikmelere yol açtı.

BOSNA HAYATI

2019’da, Uluslararası Adalet Divanı, Bosna’nın Sırbistan aleyhine açtığı tarihi bir hukuk davasında kararını verdi. Mahkeme, Srebrenica soykırımı katliamını ilan etmesine ve Sırbistan'ın bunu “engelleyebileceğini ve yapması gerektiğini” söylese de, bunu yapanları cezalandırdı, ancak Sırbistan'ın soykırımın kendisinin suçunu ilan etmekten vazgeçti.

Dört yıldan fazla süren ve yaklaşık 600 tanığın ifadesini içeren bir duruşmadan sonra ICTY, 2019'da "Bosna Kasabı" olarak adlandırılan Mladiç'i soykırım ve insanlığa karşı suç işleyen suçlulardan buldu. Yaşındaki eski generali hapishanede yaşama. Bir önceki yıl Karadziç’in savaş suçlarından mahkum edilmesinin topuklarına yaklaşan Mladiç’in, uzun süredir ertelenen mahktionmiyet, ICTY’nin son büyük kovuşturmasına dikkat çekti.